De X is van Xie Jun

Het Schaakalfabet is een serie, geschreven door de ons helaas vroeg ontvallen Huub van Dongen, in oorsprong geschreven voor het Brabantse jeugdblad Minorpromotie, waarin alle letters van het Alfabet aan beroemde schakers, schaaktermen of andere schaakcuriositeiten worden gekoppeld. Voor het gehele Schaakalfabet klikt u hier.

Op 30 oktober 1970 werd in Beijing, de hoofdstad van China, een meisje geboren. Ze werd Jun genoemd. De familienaam, bij ons de achternaam, staat in China altijd vooraan. Ze heet dus Xie Jun. En het bleek een bijzonder meisje.

Lees meer >

Eindspelfinesses 14: Loper van de verkeerde hoek I

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

In deze aflevering gaat de aandacht uit naar de loper van de verkeerde hoek. Het gaat hier om een uitzonderlijk eindspel waarin wit een loper en randpion meer heeft tegenover slechts de vijandelijke koning, maar waarin hij toch niet kan winnen omdat zijn loper niet van de kleur van het hoekveld is. Deze ‘oneerlijke’ situatie komt in de praktijk vaker voor dan je in eerste instantie zou vermoeden, vandaar dat enige kennis van dit eindspel en enkele aanverwante stellingen onontbeerlijk is. In het Aegontoernooi van Den Haag waarin de mens het in de jaren negentig opnam tegen sterke computerprogramma’s, kwam de bekende schrijver/schaker Tim Krabbé ooit in een hopeloze stelling terecht. Omdat de programmeur verzuimd had het beruchte eindspel op te nemen in zijn programma, evalueerde de computer de stelling verkeerd en kon Krabbé op curieuze wijze met remise ontsnappen.

Het eindspel zelf is op zichzelf niet zo interessant. Kijk eens naar de volgende stelling:

Lees meer >

Eerste twee beslissingen in Kandidatentoernooi

Het Kandidatentoernooi is begonnen. Plaats van handeling is Londen waar acht spelers gaan bepalen wie van hen wereldkampioen Anand mag uitdagen in een tweekamp om de wereldtitel. En eindelijk krijgt de nummer één van de wereld, Magnus Carlsen (zie foto Ab Scheel), nu een kans om zich inderdaad in die titelstrijd te mengen.

Eerder had hij zichzelf buitenspel gezet omdat hij het niet eens was over de voorwaarden waaronder de Fide had gemeend de strijd om de wereldtitel te moeten organiseren. Als hoogste ratinghouder heeft Carlsen een naam hoog te houden. Zijn 2872 is het hoogste Elogetal ooit door een menselijke schaker bereikt. Kramnik en Aronian blijven met respectievelijk 2810 en 2809 op gepaste afstand van de Noor. Zij zijn ook deelnemer aan deze dubbelrondige achtkamp waarin zich verder Radjabov, Grischuk, Ivanchuk, Svidler en Gelfand hebben geplaatst. Hiermee zijn niet alle sterke spelers ter wereld – als we de huidige lijst erbij nemen – vertegenwoordigd. Uit de top tien ontbreken de nummers vijf (Karjakin – 2786), zeven en acht (Caruana, Topalov – beide 2771), nummer negen (Nakamura, 2767) en nummer tien (Mamedyarov – 2766). Maar om nu te zeggen dat het toernooi met de huidige deelnemers flink is gedevalueerd gaat veel te ver. Al deze spelers hebben hun sporen verdiend en zij behoren stuk voor stuk tot de elite waaruit ongetwijfeld een waardige uitdager van wereldkampioen Anand tevoorschijn zal komen (zie ook het overzicht aan het eind van dit artikel). Het publiek rekent op Carlsen maar of de Noor de favorietenrol aan kan zal moeten blijken. Zijn resultaten zijn ronduit fantastisch, maar kan hij het beste uit zich halen als het er echt om gaat?

Lees meer >

Absurd slot bij Batavia

Het Bataviatoernooi te Amsterdam zit er weer op. Wie na zeven ronden had gezegd dat Alon Greenfeld nog (gedeeld) eerste zou worden, zou voor gek zijn versleten. Na een voortvarende start van drie uit drie kreeg de Israëliër een half uit vier aan zijn broek. Maar door met twee uit twee te eindigen kwam hij samen met onze landgenoot Twan Burg uit op 5½ punten en door een vreemde samenloop van omstandigheden bleek dat genoeg om de toernooizege te mogen claimen.

Twan Burg kwam dichtbij een ongedeelde toernooizege met als extra bonus een grootmeesternorm, maar de Duitser Gerald Hertneck was niet genegen om aan dit Schijndelse feestje mee te werken. Met de remise kon Twan waarschijnlijk vrede hebben. Hij had tenslotte een heel behoorlijk toernooi gespeeld en niet elke dag ben je in de gelegenheid om voor een GM-norm te kunnen gaan.

Maar wat is er dan met grootmeester Dimitri Reinderman gebeurd? Die stond na zeven ronden toch fier bovenaan, nadat hij een vroege nederlaag in het toernooi tegen Riemersma helemaal goedgemaakt had? Wie had voorspeld dat hij tweemaal onderuit zou gaan, zou – zoals hierboven al gemeld – volkomen voor gek zijn versleten. De Amsterdammer verloor eerst van Robin Swinkels en in de laatste ronde bleek ook Stefan Kuipers hem nog te slim af te zijn. Het werd een afschuwelijk einde van een toch heel redelijk toernooi. Als troost kunnen we constateren dat Reinderman wel een fraaie partij van de latere co-winnaar Greenfeld had gewonnen in de zevende ronde.

Lees meer >

Eindspelstudies 47 – Vork

website

E-mail:

Hierbij de 47ste aflevering van deze rubriek voor Schaaksite uit mijn database.

  • De vierde versie van de database bevat 76.132 eindspelstudies
  • Het is de beste en grootste database van eindspelstudies ter wereld
  • De database bevat driekwart van alle ooit gecomponeerde studies
  • De database is in standaard pgn-format en leesbaar voor gangbare schaakprogramma’s


Een pionvork is een veel gebruikte combinatoire zet in een schaakpartij. Je ziet het niet zoveel in eindspelstudies terug, geloof ik. Het is ook een beetje een platte zet: een kneuterig pionnetje valt twee hele stukken aan en wint er (in principe) één.

De ultieme, qua ongelijke machtsverhouding pionvork, is de volgende studie. De rus Leopold Mitrofanov kennen we natuurlijk van aflevering 2 (de zet van een andere planeet) met zijn Dg5-studie. Eén van zijn specialiteiten was de romantische studie. Dit is een goed voorbeeld:

Lees meer >

Eindspelfinesses 12: Matzetten met loper en paard

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

In de vorige paar afleveringen is de strijd van een stuk tegen een ander stuk van mindere waarde behandeld. In deze rubriek gaat de aandacht uit naar het matzetten met een loper en paard tegenover een koning alleen. Dat is eigenlijk een stapje terug, maar op speciaal verzoek heb ik besloten hier toch op in te gaan. Iedere clubschaker is in staat om met koning en dame of met koning en toren de tegenstander mat te zetten. Met twee lopers is al wat lastiger maar verloopt volgens hetzelfde principe. De vijandelijke koning wordt in een soort gevangenis gedreven, die door veldenbeheersing steeds kleiner gemaakt wordt. Het matzetten is op een gegeven moment niet moeilijk meer. Het schrikbeeld van de clubschaker is echter de matvoering van loper en paard versus koning, dat in de praktijk niet vaak voorkomt. “Je zult het toevallig op het bord krijgen en niet weten hoe het dan moet”, krijg ik regelmatig te horen. In vluggertjes heb ik het wel eens moeten doen, ik kan me niet herinneren dat ik het ooit op het bord heb gekregen in een gewone partij. Gezegd moet worden dat het in één van mijn partijen essentieel was dat ik dit facet van het schaakspel zou beheersen. Mijn tegenstander liet het mij overigens niet bewijzen. Dat kwam vermoedelijk meer omdat de partij al meerdere malen afgebroken was geweest en daarom heel veel energie had gekost. De analyse van het eindspel voorafgaand hieraan treft u hier aan.

Lees meer >

Klassement volledig door elkaar gehusseld

Vandaag was het een krankzinnige zesde ronde die in het Bataviatoernooi te Amsterdam werd gespeeld. Niet alleen kwamen alle partijen tot een beslissing, maar ook gingen twee grootmeesters onderuit. Daar was niet alleen de koploper, de Israëliër Greenfeld, bij, maar ook de Duitser en voormalig winnaar van dit toernooi: Hertneck. Greenfeld ging in het verre eindspel te ver tegen Swinkels en werd daarvoor hard gestraft. Hertneck overkwam bijna hetzelfde. Hij ging ook te ver tegen Zhou. Hij belandde in een verloren pionneneindspel. Degene die het meest profiteerde was grootmeester Reinderman (zie foto). Hij walste over Ringoir heen. Tenminste dat is de indruk als de partij heel vlug naspeelt. Een nadere beschouwing leert dat het niet helemaal van een leien dakje ging.

Tot slot waren ook de andere twee partijen die tot een beslissing kwamen de moeite van het bekijken waard. Burg slaagde er in het Siciliaans in om een klopjacht tegen de koning van Rijnaarts op te zetten die eindigde in mat. De laatste partij tussen Kuipers en Riemersma werd door wit in een hyperscherpe variant van de Najdorf door de witspeler gewonnen.

De situatie na de zesde ronde is dat Reinderman de leiding deelt met Zhou, beide met 4 punten. Burg en Greenfeld zitten in het spoor met elk 3½ punten. Dan een heel peloton van spelers die allemaal 3 punten bezitten.

Uit de ronden vier tot en met zes heb ik een aantal partijen van commentaar voorzien. De gehele analyses kunt u via de viewer naspelen. Van de hoogte- en dieptepunten houd ik hieronder een kleine bloemlezing.

Lees meer >

Vuurwerk bij Batavia

In het vijfde Bataviatoernooi te Amsterdam werd vooral de derde ronde er een om in te lijsten. Alle partijen eindigden in een beslissing. De eenzame koploper is de Israëlische grootmeester Greenfeld. Na drie ronden heeft hij als enige nog 100%, een vol punt voor op zijn naaste achtervolgers. Greenfeld rekende zelf af met zijn Duitse collega Hertneck en ondertussen zag hij de hoogste ratinghouder, Reinderman, verongelukken tegen Riemersma. Ook een andere grootmeester, Swinkels, kreeg een nul te slikken. Hij verloor van Burg, van wie hij tijdens het Tata Steel nog zo overtuigend gewonnen had.

Maar laten we bij het begin beginnen. De vier aanwezige grootmeesters stelden in de eerste twee ronden direct hun kandidatuur. Daarvan deden Reinderman en Greenfeld het het best. Zij behaalden uit twee ronden een 100%-score. Het optreden van Greenfeld zag er overtuigend uit. Swinkels bleef een beetje achter met twee remises. Maar de derde ronde liet zien hoe de vlag er bij hangt. Greenfeld kwam met een fraai dubbel pionoffer tegen Hertneck bovendrijven, toen deze in de verwikkelingen ten onderging.

Lees meer >

Vijfde Bataviatoernooi in Amsterdam van start

Batavia r1

Lees meer >

Eindspelfinesses 11: De strijd van stukken tegen elkaar III

Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”

Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.

We keken de laatste twee maal naar de strijd van een sterk stuk versus een zwakker stuk, zonder dat er pionnen op het bord staan. Eerst ging het om het eindspel van dame tegen toren, daarna van de toren tegen de loper. Nu is dan het eindspel van toren tegen paard aan de beurt.

III) De strijd van toren tegen paard

Dit eindspel is in bijna alle gevallen remise, zelfs als de koning naar de rand is gedreven. Ik herinner me dat ik het als jong broekie nog ooit probeerde te winnen van een ervaren clubschaker, maar die toonde aan dat er muziek in zit als de verdedigende partij het paard in de buurt van zijn koning houdt. Het maakt zelfs niet uit dat de koning aan de rand is afgesneden. In de diagramstelling wordt duidelijk dat wit geen vorderingen kan boeken.

Lees meer >