Anton Rosmüller (1947-2023)

We kenden elkaar niet echt. Maar wat is kennen? Anton is dood, maar de herinnering aan hem werd levend door zijn sterven.

Door een speling van het lot kwamen we elkaar na vele jaren tegen in iets dat we samen hadden beleefd. Post mortem, Berga 1976. ‘Van Baarle en Westerveld waren ziek’, scheef hij. Zijn verslag van de gebeurtenissen van toen, zag ik nu pas. Na zijn verscheiden.

Lees meer >

Hollen is voor de dommen

Een lieu de mémoire voor de onlangs overleden Rob en Marga Witt is te bekijken op de website van SV Erasmus, voortgekomen uit SV Schiebroek de eerste schaakclub van Rob, en de website van Robs laatste club SV Caïssa Amsterdam. Tip: daarin opgenomen een database met 365 door Rob gespeelde partijen uit de periode 1997-2021, door hemzelf geannoteerd. Als je in dat tijdvak tegen Rob gespeeld hebt, zit jouw partij er wellicht tussen.

Lees meer >

Dinges

Het waren natuurlijk grote schoenen die Pieter Klok, hoofdredacteur van de Volkskrant, na het gedwongen vertrek van Gert Ligterink moest zien te vullen. Maar het is gelukt. We worden nu door een zekere Rob Gollin aan de lopende band getrakteerd op nieuwtjes uit de schaakwereld en zaken die tot nu toe goed verborgen zijn gebleven. Naar nu pas blijkt (VK van 16 april), is de oud-topman van Shell, Jeroen van der Veer,

Lees meer >

Treurnis

“Je wordt beter op papier dan digitaal gelezen”, zei de hoofdredacteur van de NRC tegen Hans Ree. Zijn inleiding om te zeggen dat hij niet meer van deze tijd is en daarom zijn congé kreeg. Nog een paar afleveringen, maar mei gaat Ree niet meer halen. Dan is het voorbij met zijn prachtige wekelijkse rubriek. Het is droevig. Nu zou je kunnen zeggen: wat geeft het, schaken zit in de lift en er is op internet van alles te beleven.
Lees meer >

Afscheid

Morgen is het zomertijd, maar voor mij werd dat wenkende vooruitzicht op de zomer overschaduwd door het besef dat iets bruut en op onnatuurlijke wijze tot staan gebracht is: de schaakrubriek van Gert Ligterink in de Volkskrant.

Jan Brokken schrijft in De wil en de weg, over het schrijven van romans en verhalen: ‘Toon en stijl zijn niet hetzelfde […] Een onberispelijke stijl is nog geen toon.[…] De toon is het karakteristieke,

Lees meer >

Luc Winants (1963-2023)

Gisteren overleed Luc Winants, grootmeester Luc Winants. Hij was mijn teamgenoot in Volmac II. Zeldzaam sympathiek. Voor aanvang van een competitie­wedstrijd maakte hij met al zijn teamgenoten een praatje en dat begon altijd met een warme handdruk. Een gebaar dat wij botte Hollanders niet kennen. Zijn achternaam doet anders vermoeden, maar Luc sprak nauwelijks Nederlands. De conversatie ging in het Frans of het Engels. Luc was vele jaren veruit de sterkste speler van België.
Lees meer >

De groene slang

Er zijn mensen die in hun eigen verhaal leven. Ed Voortmeijer was zo iemand. Ed was journalist van Het Vrije Volk en het Rotterdams Dagblad. Van amateurvoetbal wist hij alles en daar schreef hij over. Geliefd was hij, op de amateurvelden en in de bestuurskamers.

Over zichzelf liet hij in een interview een paar maanden voor zijn dood weten dat hij in zijn jonge jaren een begenadigd schaker was. Dat viel wel mee, maar een sterk clubschaker was hij zeker. Ed hield van verhalen, maar een korreltje zout moest je wel bij de hand hebben.

Ik zie hem, ergens in de jaren zeventig, nog lopen over de Coolsingel, bepakt en bezakt met spijkerbroeken en andere dingen. Toen ik hem vroeg wat hij daarmee moest, zei hij dat de vrouwen in Rusland daar wild van werden. Hij, niet moeders mooiste, ging daar regelmatig heen.

Uiteindelijk trouwde hij met Russische Olga, Olga Rabinowitsch. Twee zonen kwamen daar uit voort. Zoon Alex kreeg een profcontact bij Feijenoord. Als keeper. Apetrots was hij daarop.

Als Michail Tal in Nederland was, bezocht hij Ed en Olga. Ed klaagde dat na zo’n bezoek en het onvermijdelijke drinkgelag zijn hele drankvoorraad er doorheen was gegaan. Het moet onder meer jonge jenever geweest zijn, want daar spuugde Ed bepaald niet in. De kleine glaasjes zoals hij dat omschreef.

Lees meer >

Zukertort en Maarten

Gedurende een aantal jaren, eind jaren ‘80 begin jaren ‘90, was Maarten de Zeeuw een clubgenoot van me. Regelmatig speelde hij mee met ‘de reserves van Volmac’, Volmac II. In de hoofdklasse en later in de eerste klasse van de KNSB. We hebben vaak vluggertjes tegen elkaar gespeeld, maar zelden met elkaar gesproken.

En als we al spraken was dat meestal in de taal van schaakvarianten waaruit bleek dat hij veel meer gezien en berekend had dan ik. Als hij sprak, was dat in een soort staccato waarmee hij de gebeurtenissen op het schaakbord beschreef. Maarten was een rekenmonster. Dat leidde soms tot kunststukjes, maar ook tot ongelukken want intuïtie was iets waarop hij niet vertrouwde of waarover hij domweg niet beschikte. Ik beschouwde hem als een vriendelijke nerd, hoog intelligent maar in sociaal opzicht een beetje onhandig.

Lees meer >

Pierre Smeets (1949-2022)

(Foto René Olthof)

Afgelopen dinsdag is mijn dierbare (schaak)vriend Pierre Smeets overleden.
Lees meer >

Van begin tot eind

Als ik om half acht het speellokaal van mijn schaakclub Erasmus binnen ga, zie ik al die jeugdspelertjes met in hun nabijheid zorgzame ouders die geduldig wachten tot hun kroost het schaakspel voor even loslaat zodat ze eindelijk naar huis kunnen gaan.

En dan bekruipt me het gevoel dat ik getuige ben van een wonder dat zich steeds opnieuw voltrekt, het moment dat het schaakspel onlosmakelijk verweven raakt met een heel leven.

Voor sommigen betekent dat een schakersleven. Voor veel anderen wordt het meer dan een gewone hobby, een parallelle wereld waar het altijd goed toeven is, op de schaakclub of op internet, even helemaal weg van de dagelijkse sores. En voor weer anderen bestaat die verwevenheid uit zo nu en dan een partijtje spelen, op de club of gewoon thuis met vrienden.

Het leven neemt zijn loop met al zijn ups en downs, maar voor iedereen komt het einde onherroepelijk in beeld. En dan gebeurt er bij veel schakers iets waarover niet vaak geschreven wordt, de dood is nu eenmaal geen populair onderwerp. Zoals Pierre Smeets me vanaf zijn ziekbed toevertrouwde, verandert in het zicht van het naderende einde de wereld van het schaken in een emotionele vluchtheuvel. En dat lijkt me een onderschat element van al het positieve dat het schaakspel een mens brengen kan. Want altijd wordt benadrukt hoe schaken het jonge brein in zijn ontwikkeling kan stimuleren en het oude brein gezond kan houden, maar over de troost die het schaakspel bij ziekte te bieden heeft, hoor of lees je zelden.

Lees meer >