Mooie zetten en Bloopers

Gespot 75: Geheim, hoezo geheim?

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.


Ons bestaan wordt tegenwoordig steeds meer bedreigd door cyberaanvallen. Het valt bijna niet bij te benen wat cybercriminelen allemaal bedenken om de beschikking te krijgen over gevoelige gegevens. Het ene waarschuwende vingertje is nog niet geheven of het volgende staat al weer klaar. Dat was eind jaren ’70 en begin jaren ’80 wel anders. Toen sleepten schakers met grote koffers naar toernooien waarin diverse belangrijke schaakboeken waren opgeborgen. De informatievoorziening verliep vooral via het schrift nog nauwelijks via de ether.

De belangrijkste Nederlandse speler die een gooi naar de wereldtitel kon doen was in die tijd Jan Timman. Hij had zich inmiddels al vele malen bewezen maar nu moest het er dan eindelijk maar eens van komen dat hij in een WK-cyclus daadwerkelijk vuist zou gaan maken. In afwachting van het Interzonale toernooi in Rio de Janeiro, waar hij zich zou kunnen kwalificeren voor de WK-kwalificatiematches, stak het verzekeringsconcern Interpolis hem de helpende hand toe. Volledig in het geheim werd Timman in de gelegenheid gesteld om een tweekamp te spelen over acht partijen met een andere WK-kandidaat, de Rus Lev Polugaevsky.

Jan Timman
Lev Polugaevsky
Lees meer >

Actuele puzzels 10: Benjamin Bok in Biel

In deze rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

In het Open grootmeestertoernooi te Biel (in Zwitserland) treffen we slechts één Nederlandse deelnemer aan: Benjamin Bok. Maar hij staat na vijf ronden wel gedeeld bovenaan! Het toernooi, waar een soort kroongroep met zes wereldtoppers bezig is, is overigens bijzonder sterk bezet. Grootmeesters als Moiseenko (2710), Gharamian (2649), Fridman (2639), Fier (2628), Adhiban (2627), Sutovsky (2619) zijn ervaren rotten in het vak.

Uit het tot dusver beschikbare partijmateriaal van Benjamin heb ik twee fragmenten gehaald, waarin hij tegen sterke oppositie kleine strategische voordelen weet om te zetten in winst. U mag proberen de beide vragen te beantwoorden. Veel plezier ermee!

Lees meer >

Gespot 74: Het ‘Panno-paard’

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.


Dat er schakers zijn die hun naam ontlenen aan een openingsvariant is bekend. Maar zijn er ook schakers waarvan de naam gekoppeld kan worden aan een stuk? Het enige stuk dat ik kan bedenken is het zogenaamde ‘Panno-paard’. Dit is een zwart paard aan de rand op a5 dat genoemd is naar de Argentijnse topspeler Oscar Panno, die vooral in de jaren ’60 en ’70 een vooraanstaand schaker was.

Oscar Panno (achter) kijkt in 1963 toe hoe Tigran Petrosian analyseert met Paul Keres.
Lees meer >

Actuele puzzels 9: Aljechin Memorial

In deze rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

In het Russische Voronezh wordt momenteel het 19th Voronezh International Chess Festival gespeeld. Dit toernooi staat beter bekend als het Aljechin Memorial dat dit jaar van 10 t/m 21 juni wordt gehouden. Op de deelnemerslijst prijken vijf grootmeesters met een rating van boven de 2600. In de eerste ronde viel al meteen een daverende sensatie te noteren omdat de nummer één geplaatste speler, Ivan Bukavshin op geniale wijze van het bord werd gezet door de mij onbekende grootheid FM Semen Lomasov (2305).

Uit het tot dusver beschikbare partijmateriaal heb ik dit fragment gehaald. Tevens nog een tweede aardig moment uit een andere partij. U mag proberen de beide vragen te beantwoorden. Veel plezier ermee!

Lees meer >

Actuele puzzels 8: Sardinië

In deze rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

Het vakantiegevoel begint al een beetje te komen. Enkele Nederlandse schakers lopen hier al een beetje op vooruit door in een zonovergoten Sardinië deel te nemen aan een open toernooi dat van 6 – 13 juni wordt gehouden in Capo d’Orso . We zien het echtpaar Jan-Willem en Bianca de Jong evenals het koppel Stefan Kuipers/Anne Haast zich onder de deelnemers bevinden. Zelf ben ik er in 2007 samen met mijn vriendin Petra Schuurman geweest en de combinatie van mooi weer, zee en schaaktoernooi is ons goed bevallen.

(Foto Anne Haast door Frans Peeters)

De hoogst genoteerde speler, de Duitser Jan Gustafsson (2640) doet het niet geweldig. Hij staat na 7 ronden op slechts 3½ punten. De verrichtingen van alle Nederlanders worden op Schaaksite ook bijgehouden via deze link.

De tussenstand na 6 ronden is momenteel:

Uit het beschikbare partijmateriaal heb ik van onze Nederlandse dameskampioen een tweetal aardige fragmenten gehaald. U mag proberen de beide vragen te beantwoorden. Veel plezier ermee!

Lees meer >

Actuele puzzels 7: Commotie bij EK-dames

In deze rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement.

We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten.

Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

In de Georgische plaats Chakvi vindt van 18 – 31 mei het Europese Kampioenschap voor dames plaats. Helaas geen Nederlandse vertegenwoordiging in dit schaakwalhalla, of we moeten Elina Danielian tot onze landgenoten rekenen. Zij speelt echter onder de Armeense vlag.

Er was de nodige commotie omdat de relatief onbekende Roemeense WGM Mihaela Sandu, die ‘slechts’ 2300 achter haar naam heeft staan, wél met 5 uit 5 begon. Zij werd door andere deelneemsters beschuldigd van bedrog. Er werden maar liefst twee petities ondertekend door een groot aantal deelneemsters, waarin de ondertekenaars de organisatie onder andere vroegen om haar partijen niet meer live uit te zenden. Er werd echter geen ‘bewijs’ aangedragen en de wedstrijdleiding zegde degenen die de beschuldigende vingers richting Sandu wezen, de wacht aan. In een uitvoerig artikel op de Chessbase-site wordt van dit alles melding gemaakt. Men gaf aan dat een paar grootmeesters de partijen van Sandu onder de loep hadden genomen en ook gecheckt hadden met de gangbare engines en dat men geen aanwijzingen had gevonden dat haar zetten ‘voorgezegd’ zouden zijn. Kortom, de schaduwzijden van de nieuwe technologie worden hiermee op een andere manier blootgelegd, want hier wordt iemand die misschien onschuldig is, zomaar zwartgemaakt. Inmiddels heeft Sandu nog slechts 1 punt toegevoegd aan haar totaal, ze staat op het moment van schrijven op 6 uit 10.

Aan de leiding gaat de Oekraïense Natalia Zhukova met 8½ punten, net voor Nino Batsiashvili uit het gastland Georgië met 8 punten en ‘onze eigen’ Elina Danielian met 7½ punten. Dit trio voelt de hete adem in de nek van een zestal achtervolgsters.

Voor de complete uitslagen kunt u terecht op de www.chess-result.com .

Uit het beschikbare partijmateriaal heb ik een tweetal aardige fragmenten gehaald. U mag proberen de beide vragen te beantwoorden. Veel plezier ermee!

Lees meer >

Actuele puzzels 6: St. Petersburg Blitz en Rapid

In deze rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

De afgelopen week vonden in St Petersburg deRussische Rapid en Blitz kampioenschappen plaats. Een paar sterke spelers, waaronder Vladimir Malakhov (2776), Alexei Dreev (2713) en Nikita Vitiugov (2703) waagden zich in het snelschaakgedruis. Het rapidkampioenschap werd uiteindelijk een prooi voor Pavel Maletin (2631) met 6½ uit 9 voor een achttal spelers. Voor de uitslagen kunt u terecht op de www.chess-result.com .

Uit het beschikbare partijmateriaal heb ik een tweetal aardige fragmenten gehaald. U mag proberen de beide vragen te beantwoorden. Veel plezier ermee!

Lees meer >

Gespot 73: Een humorvolle schaakzet

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.


Jaren geleden, in het precomputertijdperk dus, zat ik eens te analyseren met grootmeester John van der Wiel. Omdat we een paar raakvlakken hadden in ons openingsrepertoire met zwart, kwam al snel een variant van het Dame-Indisch ter sprake waarin hij een interessante vondst had gedaan. Het ging om een variant waarin de witspeler een zeer venijnige tactische wending in de stelling heeft gevlochten. Die wending kende ik, het stond me vaag bij dat Genna Sosonko hem eens had laten zien.

Een blik in de database leert dat Sosonko redelijk succesvol was met de hele variant. Pikant detail: eenmaal liep hij tegen een nul op, tegen Van der Wiel! Diezelfde Van der Wiel had met zwart een variantje uitgedokterd, waarin hij wit uitnodigde om met een zelfde soort wending tevoorschijn te komen. Zijn weerlegging was pure humor: op de wijze waarop wit in de ene stelling beslissend voordeel kan halen, behaalt zwart in Van der Wiels variant op analoge wijze aan de andere kant van het bord een gewonnen stelling. Ik kreeg toestemming om zijn vondst te spelen in een toernooipartij, als ik in de gelegenheid was. Zelf heb ik jaren gewacht om hiervan gebruik te mogen maken, maar het is helaas nooit zover gekomen. En voor zover ik weet heeft ook Van der Wiel zijn eigen hersenbrouwsel ook nooit mogen toepassen.

Lees meer >

Actuele puzzels 5: Sochi

In deze nieuwe rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

Deze week vinden in Sochi de Russische teamkampioenschappen plaats. Anders dan in Nederland, maar wel zoals in veel landen wordt gedaan, worden die in een toernooivorm afgewerkt. Veel sterke spelers zoals Grischuk, Kramnik, Aronian, Jakovenko, Wojtaszek, Vitiugov en Svidler zijn op het appèl verschenen. In de eerste paar ronden is veel fraais geproduceerd.

Voor de uitslagen kunt u terecht op de www.chess-result.com .

Uit het beschikbare partijmateriaal heb ik een tweetal aardige fragmenten gehaald. U mag proberen de beide vragen te beantwoorden. Veel plezier ermee!

Lees meer >

Actuele puzzels 4: Kopenhagen

In deze nieuwe rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

In de hoofdstad van Denemarken vindt momenteel de Kopenhagen Chess Challenge 2015 plaats. Een open toernooi waarin de Zweed Hans Tikkanen met 2537 de sterkste speler is. Leuk is dat de in Nederland zeer bekende Finse GM, Heiki Westerinen, weer eens aan het bord is verschenen. Op de deelnemerslijst ontwaren we de drie broers (Tycho, Sven en Oele) Dijkhuis uit Utrecht. Alle informatie treft u aan op de toernooisite .

Uit het beschikbare partijmateriaal heb ik een tweetal aardige fragmenten gehaald. U mag proberen de beide vragen te beantwoorden. Veel plezier ermee!

Lees meer >