Schaakhistorie

Staunton 150 jaar: een prachtboek

Na mijn stukje over 100 jaar schaken in Soest was te verwachten dat iemand zou willen overtoepen. En zo plofte het boek “Staunton 150 jaar; 1871-2021” op mijn deurmat. Govert Pellikaan, welbekend van de teambattles, vroeg mij om wel vriendelijk te zijn gezien de leeftijd van de auteur. En ik kan verklappen dat ik me nergens in hoefde te houden: wat een prachtboek!

Eerst het onderwerp van het boek: de Groningse vereniging Staunton zag in 1871 het levenslicht.

Lees meer >

100 jaar schaken in Soest

Ik moet iets bekennen. Ik kom vaak op Schaaksite en lees vrijwel alles, maar de boekenrubriek sla ik meestal over. Dat ligt natuurlijk niet aan de recensenten; alles wat lijkt op serieus met schaken bezig zijn heeft me nooit getrokken. Hopelijk hebben jullie medelijden met mijn teamgenoten, die vaak na een uur naar mijn rokende ruïnes moeten kijken (zelf doet dat me nooit veel).

Maar toch ga ik hier een boek bespreken!

Lees meer >

Tussen kunst en schaken: vijftig jaar na Fischer-Spasski

Het is precies vijftig jaar geleden dat Bobby Fischer wereldkampioen schaken werd in Reykjavík. Reden voor kunsthandel Simonis & Buunk aan de – nomen est omen – Notaris Fischerstraat in Ede om woensdag 31 augustus uitgebreid stil te staan bij dit bijzondere moment in de schaakgeschiedenis. Hans Böhm en Jan Timman haalden persoonlijke herinneringen op aan de geniale maar grillige Amerikaan.

Hans Böhm en Jan Timman in de beeldentuin.

Frank Buunk, directeur-eigenaar van Simonis & Buunk, is op de eerste plaats kunsthandelaar maar ook schaakliefhebber. Als tiener volgde hij de successen van Fischer op de voet, inclusief de WK-match tegen Spasski.

In 2006 noemde hij zijn nieuwe kantoorpand toepasselijk Fischers Huis. “Ik heb nog even overwogen om Bobby Fischer, die destijds in IJsland verbleef, te vragen voor de opening. Al snel werd mij duidelijk dat dit een onhaalbaar plan was: hij zou direct bij aankomst in Nederland worden opgepakt.” Het nieuws over de dood van de elfde wereldkampioen op 17 januari 2008 vernam Frank Buunk …in Fischers Huis!

Lees meer >

Fischer-Spasski in het MEC!

Zaterdag 3 september is het weer tijd voor CinéMax in het Max Euwe Centrum. Het zal u vast niet zijn ontgaan dat het 50 jaar geleden is dat de match Fischer-Spasski plaatsvond in Reykjavik. We gaan daarom kijken naar de film ‘Pawn Sacrifice’ en de documentaire ‘Fischer against the World’.

Diezelfde middag openen we ook een expositie over de match,

Lees meer >

Drs. F. Roessel: Openingen Vademecum en hoe dat tot stand kwam (slot?)

Dr. H.W. van der Vaart Smit. Hij was het die zich onder zijn pseudoniem Dr. Van Zoeterwoude ergens in 1962 meldde bij Frits Roessel met onder zijn arm een manuscript dat Roessel zou laten uitgroeien tot het welbekende Openingen Vademecum.

Foppe Jan Montsma onthulde de geschiedenis in: Drs. F. Roessel: Openingen Vademecum en hoe dat tot stand kwam.

Duidelijk is dat Van der Vaart Smit (VdVS) een berucht foute dominee is geweest tijdens de bezetting in de Tweede Wereldoorlog en dat hij zijn manuscript vermoedelijk heeft geschreven in de strafgevangenis van Scheveningen waar hij na de oorlog een langdurige straf uitzat. Maar geheel onduidelijk bleef waar hij zijn kennis van het schaakspel vandaan had. Onze zoektocht door de tijdschriften van de (K)NSB van het interbellum leverde geen enkel spoor op. We hadden ons er al bij neergelegd dat we vermoedelijk nooit te weten zouden komen hoe sterk VdVS als schaker is geweest en dat we het zouden moeten doen met de conclusie die Foppe Jan formuleerde: “Als VdVS zonder enige wedstrijdervaring in staat is om zo’n project in zijn cel op te zetten, hoe wankel het ook is, dan hebben we te maken met een persoon van een uitzonderlijke intelligentie.”

Ik heb het artikel van Foppe Jan op Schaaksite gezet in de vage hoop dat er iemand zou komen met een aanwijzing die enig licht zou kunnen werpen op de kwestie: Hoe sterk was schaker Van der Vaart Smit alias Van Zoeterwoude?

En er kwam een tip!

Lees meer >

Lasker vertelt in het Nederlands over Aljechin-Euwe

In Chess Note 11905 schrijft Edward Winter over een opname van Emanuel Lasker, waarin die voor de KRO in het Nederlands vertelt over de match Euwe-Aljecin in 1935. De opname is er ook te horen. Lasker spreekt goed Nederlands, al doet hij dat wel in een langzaam tempo. Je moet daarom goed luisteren om te begrijpen wat hij zegt. Gelukkig staat er ook een transcriptie bij. Een stukje:

Lees meer >

Hans Böhm over de dag dat schaakcomputer Deep Blue Gari Kasparov versloeg


Bron: Villa VdB aflevering 11 mei 14:00 – 15:30

De geschiedenis van wat nu het Max Euweplein is

Niet helemaal schaakgerelateerd, maar wel een beetje: hoe is het Max Euweplein ontstaan en wat was de plek voordat het dat was? Om alvast antwoord te geven op de laatste vraag: een gevangenis! Dat gebouw bestaat nog steeds en als ik het goed zie zit nu o.a. het Max Euwecentrum erin. In de Tweede Wereldoorlog was het gebouw berucht en werd het door de Duitsers misbruikt. Nog een opmerkelijk feitje: Anne Frank heeft haar laatste nachten in Amsterdam doorgebracht op de plek waar nu het Holland Casino staat.

Lees meer >

Lezing Jan Timman in het Max Euwe Centrum

Foto: Bart Stam

Vorige week woensdag gaf Jan Timman zijn jaarlijkse lezing in het Max Euwe Centrum (MEC). Het was de perfecte locatie voor deze lezing omdat Max Euwe en zijn kwaliteiten als schaker centraal stonden in het verhaal van Timman.

Men twijfelt nogal eens aan de kwaliteiten van Nederlands enige wereldkampioen schaken. Vaak verwijst men dan naar de hoeveelheden alcohol die Aljechin tijdens de match zou hebben genuttigd.

Jan Timman haalde aan dat er inderdaad in de match enkele partijen waren die deze twijfels versterkten. Maar dat doet onrecht aan de prestatie van Max Euwe, die wel degelijk tot de wereldtop behoorde. Gedurende het jaar waarin hij de wereldtitel veroverde was hij ook de nummer één van de schaakwereld.

Boek over Euwe en zijn beste partijen

Jan Timman is bijzonder actief met het schrijven van boeken. Op dit moment werkt hij aan een boek over Max Euwe met daarin zijn 80 beste partijen. Het boek behandelt diverse periodes van het leven van Max Euwe en beslaat een periode vanaf zijn jonge jaren tot en met zijn partijen van na de Tweede Wereldoorlog.

Een van de beste prestaties van Max Euwe was zijn tweede – bijna gedeelde eerste – plaats in het naoorlogse toptoernooi in Groningen (1946). Uiteindelijk werd hij daar met 14 uit 9 tweede achter Botwinnik die het toernooi op zijn naam schreef met 14½ punten. Max Euwe bleef daarmee sterke schakers zoals Smyslow, Najdorf, Szabó. Boleslavski en Flohr voor. De laatste partij in het boek is die tegen Gennadi Sosonko in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Het boek verschijnt ergens in 2023.

Lees meer >

Een avond met Jan Timman in Gouda

Schaakgrootmeester Jan Timman is op donderdagavond 12 mei te gast in de Chocoladefabriek Gouda. De voormalige wereldtopschaker houdt die avond een lezing over zijn laatstverschenen boek The unstoppable American. Timman: “In mijn jeugd had ik twee idolen: Bob Dylan en Bobby Fischer – in die volgorde.” Deze avond is gewijd aan de laatste,  het Amerikaanse schaakfenomeen Bobby Fischer, die in de jaren 1970 en 1971 de toenmalige wereldtoppers met ongekende verschillen versloeg om uiteindelijk in 1972 een legendarische match om het wereldkampioenschap te spelen met de Rus Boris Spassky.

Lees meer >