Schaaksite

The Full English Opening

4 september 2018 21:16 Mark Haast 0

Na The Gambit Guide to the English Opening: 1…e5 (1999) en The Symmetrical English (2000) komt de Deense FM Carsten Hansen opnieuw met een boek over het Engels: The Full English Opening. Naast 1.c4 e5 en 1.c4 c5 (daarover gaan de boeken uit 1999 en 2000) komen nu ook de Indische openingen aan bod, evenals de Slavische en Hollandse opstelling tegen het Engels. Ik was erg benieuwd naar dit boek, omdat het Engels al een tijdje op mijn repertoire staat. Daarnaast is het een hele kunst om de volledige Engelse opening in één boek te bespreken.

Geen boek over openingstheorie

In de inleiding (zie voorbeeldpagina’s) wordt al meteen duidelijk dat het boek in kwestie geen traditioneel openingsboek is. De theorie van het Engels kan wel een update gebruiken volgens de schrijver, maar hij acht het belangrijker om de fundamentele concepten van de Engelse opening te bespreken. Vandaar ook de ondertitel van het boek, Mastering the Fundamentals.

Hoe Grünfeld zijn been verloor

31 juli 2018 21:35 Johan Hut 2

Toen ik de aankondiging zag van de verzamelde schaakrubrieken van Gerben van Manen, schrok ik. Schreef hij fantasieverhalen in de Leeuwarder Courant? Nee, Ernst Grünfeld had een houten been en Van Manen heeft met hem in de auto gezeten.

Gerben van Manen schreef de schaakrubriek in de Leeuwarder Courant van 1998 tot 2009. Bij de grote landelijke kranten is deze taak altijd in handen geweest van sterke schakers, minstens van meestersterkte. Bij de regionalen verschilt het. Sterke schakers waren daar bijvoorbeeld Herman Grooten (Eindhovens Dagblad, rubriek opgeheven) en Erik Hoeksema (Dagblad van het Noorden, rubriek vervangen door die van de Leeuwarder Courant). Tot de zwakke schakers onder de rubricisten mag ik mezelf (Hollandse Media Combinatie) rekenen met mijn rating van 1918. Anderen zal ik maar niet noemen. Van Manen zit ertussenin. Hij speelde van 1978 tot 1984 met Philidor Leeuwarden in de hoofdklasse en scoorde daar 50 procent. Hij is geboren in 1946 en toen hij op z’n 52e begon met zijn schaakrubriek, kon je hem dus omschrijven als iemand die op hoog niveau geschaakt had, dat achter zich had maar nog ruim genoeg begrip had voor het spel om erover te schrijven. Hij is trouwens internationaal meester in het correspondentieschaak.

Het ‘wereldje’ kent hij ook als medeoprichter van de Stichting Schaak Friesland, die in de jaren negentig in Leeuwarden vier keer het grote VB-Accountants-toernooi organiseerde. Van Manen is Lid van Verdienste van Philidor.

In de korte beschrijving van de auteur die in het boek staat, lees ik dat Van Manen ook een groot verzamelaar is van schaakboeken en -curiosa. Dat verbaast me niets, bij het lezen van het boek. Verhalen, anekdotes, hebben voorrang op verslagen van actuele toernooien. En als hij een toernooi verslaat, springt het verhaal eruit. Of dat karakteristiek is voor zijn rubriek kan ik niet beoordelen, want met een selectie van 56 rubrieken bevat het boek ongeveer 10 procent van alles wat Van Manen in die jaren geschreven heeft. Misschien heeft hij alleen de smeuïge rubrieken uitgekozen, maar aangezien dit een recensie is van het boek, hoef ik dat niet te weten.

Er zijn twee stokpaardjes die in het boek steeds terugkomen. De eerste is het Hoogovenstoernooi. Nou ja, je kunt slechtere stokpaardjes hebben.

Boekrecensie: Chess Middlegames volume 2 van Ivan Sokolov

Inleiding

Deze recensie gaat over het boek Chess Middlegame Strategies: volume 2 van Thinkers Publishing, geschreven door Ivan Sokolov. Dit boek is het tweede deel uit Sokolovs nieuwe serie over middelspel, die de natuurlijke opvolger vormt van zijn boek Winning Chess Middlegames: An essential guide to Pawn Structures (2009, New in Chess). 

Met strategieboeken voelt het soms alsof ik door de bomen het bos niet meer zie vanwege de inhoud en titels die op elkaar lijken, maar Sokolov lijkt een gat in de markt te hebben gevonden. Zijn eerste boek over strategie, Winning Chess Middlegames, was zeer instructief en bevatte veel voorbeelden over pionnenstructuren en waar de stukken aan de hand daarvan heen moeten. De vraag blijft dan – als we het meest instructieve al gezien hebben – hoe moet het vervolg eruit zien? Hoewel de nadruk in Chess Middlegame Strategies minder ligt op pionnenstructuren, legt Sokolov nog steeds haarfijn uit hoe beide kleuren zich het beste op dienen te stellen. Hij neigt hierbij steeds meer richting middenspel, waardoor het boek schommelt tussen opening en middenspel en hieraan zijn unieke structuur dankt.

Het boek bestaat uit zes hoofdstukken:

1. Sicilian strategies
2. Spanish piece sacrifice
3. The Caro-Kann doubled f-pawn
4. Benoni strategies
5. Catalan strategies
6. Knight tales

Boekrecensie: Chess Calculation Training Volume 1: Middlegames

19 juni 2018 9:00 Koen Leenhouts 4

Op Youtube heb ik uren lang gekeken naar de backhand van de Zwitserse tennisser Stanislas Wawrinka, zodat ik op de banen van mijn eigen tennisclub TIOLA (Tennis Is Ons Liefste Amusement!) iedereen versteld kon doen staan van ook zo’n prachtige techniek. Zonder succes natuurlijk. Pas nadat ik met een trainer een paar honderd backhands geoefend had, begon het een heel klein beetje ergens op te lijken. Het was niet de eerste keer dat ik in deze valkuil liep. Toen ik een jaar of vijf geleden besloot om beter te worden in het schaken, kocht ik eerst de dvd’s Chess Endgames 1 t/m 9 van Karsten Müller. Zo zou ik alle eindspelen tot in de puntjes beheersen zonder van de bank te hoeven komen. Ik heb er ook een paar bekeken, maar ik geloof niet dat er veel van is blijven hangen. Van nature zitten veel schakers volgens mij zo in elkaar. We willen graag beter worden en we zijn er ook van overtuigd dat we het in ons hebben, maar het liefst vervullen we die potentie zonder al te grote inspanningen. Toch zullen de meesten van ons echt aan de bak moeten om die felbegeerde elopunten te winnen door bijvoorbeeld je eigen partijen te analyseren, becommentarieerde partijen na te spelen, openingen te bestuderen en moeilijke oefeningen te maken.

De ‘Perfecte’ Pirc!?

12 juni 2018 9:00 Daniël Zevenhuizen 6

In 2013 bracht de Oekraïense schaakgrootmeester Viktor Moskalenko (1960) met The Perfect Pirc-Modern een provocatieve nieuwe bijdrage aan de moderne openingstheorie. De titel stelt ons immers al gelijk voor de vraag: “hoezo ‘Perfect’?”. Zoals Ivanchuk in zijn openingswoord al toegeeft: “When playing the Pirc Defence, the black player does not aim to equalize the position” (Moskalenko 2013, 7). Inderdaad, vaak komt het neer op een wapenwedloop waar beide spelers de koningsstelling van de ander proberen binnen te vallen zonder omzien naar de strategische balans. Onder ‘perfect’ verstaan we tegenwoordig doorgaans juist die varianten waarover de computer haar goedkeuring heeft uitgesproken. Wanneer het echter gaat om zulke schijnbaar roekeloze aanvallen slaat het oordeel van de machine vaak flink uit. Wat betekent het dan in hemelsnaam om een volmaakte Pirc te spelen?

Een antwoord vinden we misschien in het opvallende feit dat Moskalenko kiest voor de meest speelbare en interessante varianten, boven degene die worden aangewezen door het rekentuig. Toegegeven, hij geeft überhaupt veel varianten. Maar door constant te evalueren en op risico’s te wijzen geeft hij wel een goed uitgekiende en praktische studiegids voor zijn lezers, die doorgaans zweren bij de enginebijbel (er is maar één beste zet voor iedere stelling, namelijk diegene die de sterkste computer uitwijst!). Tekenend is zijn annotatie bijvoorbeeld wanneer hij een uitroepteken geeft aan de meest praktische zet, die voordeel voor de speler behoudt zonder duidelijk tegenspel, terwijl de computervariant slechts een “!?” (interessant) verdient.

Master Complex Endgames door Daniel Naroditsky

6 juni 2018 19:31 Bram Klapwijk 0

Ken je dat moment dat je in een eindspel zit, maar geen flauw benul hebt wie er beter staat of wat je moet doen? Of dat moment dat je zeker weet dat je gaat winnen in het eindspel, maar er een paar allemaal gevaarlijke dreigingen zijn ontstaan? Dan is de kans groot dat je je bevond in een ‘complex endgame’. En als je in precies die situaties wat beter uit de verf wilt komen, dan is dit boek wat voor jou!

Strategic Chess Exercises

29 mei 2018 13:53 Jordy Schouten 0

Tegenwoordig worden schakers opgeleid door middel van de stappenmethode en daarmee worden hun tactische inzichten goed verbreed en daarnaast zijn er ook verschillende boeken en websites die vol staan met tactiek opgaves om mee te kunnen trainen. Ik zelf heb hiervan ook maar vaak genoeg gebruik gemaakt in mijn schaakcarrière. Wat trucjes vinden in een stelling is het probleem dan ook niet van vele schakers, maar kunnen ze ook altijd zien of ze goed staan zonder dat daarbij een materialistisch verschil komt kijken? Ik maak mezelf hier ook schuldig aan dat dit niet altijd lukt. Natuurlijk zie je het wel eens, maar op het gebied van strategie ondervind ik zelf een stuk meer problemen dan in het tactiek gedeelte. Toen ik dan ook het boek Strategic Chess Exercises van Emmanuel Bricard (peakrating: 2511) voorbij zag komen had ik snel interesse om dit boek door te werken.

Candidate Moves

22 mei 2018 21:51 Mark Haast 0

Na Play 1…b6 (2005), The Philidor Files (2007) en Play the Scandinavian (2010) komt de Franse grootmeester Christian Bauer in 2018 met een nieuw boek, Candidate Moves. Na drie openingsboeken was het tijd voor iets anders. Aan de hand van 41 partijen van Bauer worden een viertal thema’s besproken: kwaliteitsoffers, tactische stellingen, koning in het centrum en rustigere partijen. Opvallend hierbij is dat iedere partij tweemaal wordt behandeld: één keer vanuit het witte perspectief en één keer vanuit het zwarte perspectief.

Bauer is geen onbekende in Nederland. Zo heeft hij afgelopen Pinksterweekend nog het Limburg Open (gedeeld) op zijn naam geschreven. Iets wat hij in 2017 ook al had gepresteerd. Het jaar daarvoor werd hij gedeeld tweede. Drie van de geanalyseerde partijen zijn afkomstig uit dat toernooi. Dat Bauer een sterke grootmeester is, blijkt eveneens uit zijn piekrating van 2682. Daarnaast heeft hij driemaal het kampioenschap van Frankrijk gewonnen.

Boekrecensie – The Art of the Tarrasch Defence

15 mei 2018 9:00 Koen Leenhouts 4

Toen ik in 2012 met enkele vrienden van de Koninklijke Brugse schaakkring een toernooi in het Spaanse Benasque speelde, waren twee van hen, Frederic Decoster en Linton Donovan, in de ban van de Tarrasch-verdediging. Ik was toen net begonnen met het spelen van 1. d4 en met de nuances en subtiliteiten van de Tarrasch-verdediging was ik onbekend. In mijn onwetendheid ging ik ervan uit dat wit makkelijk spel had tegen de geïsoleerde pion op d5. Dat was natuurlijk wel erg kort door de bocht aangezien veel giganten uit het verleden de Tarrasch in hun repertoire hadden. Frederic en Linton lieten me toen zien welke gevaarlijke ideeën zwart tot zijn beschikking heeft en sindsdien had ik altijd wat schrik om de Tarrasch tegen te krijgen, wat ook weer overdreven was. In 2011 verscheen het boek The Tarrasch Defence van Jacob Aagaard en Nikolaos Ntirlis wat gerust een standaardwerk genoemd mag worden. Het boek leidde tot een opleving van de opening die vooral populair was in de jaren 70 en 80. Sinds 2011 heeft men natuurlijk niet stilgezeten en volgens de laatste stand van de theorie heeft zwart volgens mij wat probleempjes. Ik was dus benieuwd wat Alexey Bezgodov zou vertellen in The Art of the Tarrasch Defence dat eind 2017 verscheen bij uitgeverij New in Chess.