Spelregels en arbitrage

Een spelregelprobleem

Zie die video hieronder. Snelschaken, 3+2′. Wit heeft vier seconden en speelt na twee seconden Ke3. Ik neem aan dat dat een blunder was en geen opzettelijke overtreding. De zwartspeler kreeg een minuut extra tijd op de klok, zoals de spelregels voorschrijven. In de praktijk kreeg wit hiermee ook bijna een minuut bedenktijd (zolang als het duurde om de klok in te stellen) waarin hij een mogelijke remise had kunnen vinden (was er gelukkig niet).

Lees meer >

Aanpassingen regels voor grootmeester- en meestertitels

Per 1 januari 2022 veranderen enkele FIDE-regels voor (dames) grootmeester- en meestertitels. De FIDE heeft de nieuwe reglementen hier gepubliceerd. Veel wijzigingen zijn tekstueel, maar enkele aanpassingen wil ik er hier graag uitlichten voor mijn collega arbiters, toernooiorganisaties, titelkandidaten of anderszins geïnteresseerden. Uiteraard is het verstandig om in een concrete situatie altijd de regels opnieuw goed door te lezen!

In de eerste plaats wordt de deur geopend voor het behalen van een norm in een hybride toernooi (in het kort: de wedstrijden worden gespeeld via internet,

Lees meer >

Dubbele regelovertreding van Giri

Gisteren schreef ik “Wat er echt gebeurde (zover ik kan afleiden uit de video) is dat Giri bij het slaan op a6 wat stukken omgooide en die keurig in zijn eigen tijd rechtzette”. Het voorbehoud was verstandig, want het klopt niet wat ik schreef. De NOS laat een video van de voorkant zien en daar is veel beter aan af te leiden wat er gebeurde. Zie de screenshot hierboven: terwijl Giri met zijn rechterhand nog stukken aan het rechtzetten is, drukt hij met de linkerhand de klok in. Dat zijn twee regelovertredingen: hij had de klok met de rechterhand (waarmee hij zetten deed) moeten indrukken en dit pas doen nadat de stukken rechtgezet waren. Nu zal dit niet een al te bewuste regelovertreding zijn met 9 seconden op de klok, wellicht dat Giri niet eens besefte dat hij iets fout deed. Maar het was wel een ongelukkige uitkomst geweest als hij hierdoor nog de partij (en het toernooi) gewonnen had. En het is om er iets tegen te doen: arbiters zullen niet de partij willen onderbreken, tegenstanders zullen bijna nooit claimen. Hoogstens zou je achteraf kunnen optreden.

Lees meer >

De 75 zetten regel

De 75 zetten regel. Kent u die. Neen de 50-zetten regel is niet uitgebreid. Ja ik weet dat hij in het verleden wel een keertje is uitgebreid bij bepaalde stelling naar 76 zetten. Neen het is een vrij nieuwe regel. U kent natuurlijk wel de 50-zetten regel. Als er 50 zetten lang geen pion is verzet of een stuk is geslagen, dan kun je remise claimen.

Tientallen jaren gaf dat geen problemen.

Lees meer >

Scheidsrechters, uw mening graag

Op de zondag voor de kerst speelde ik een rapidtoernooitje in Lesparre-Médoc, in de buurt van Bordeaux. De schaakdichtheid in Zuidwest-Frankrijk (waar ik sinds twee jaar woon) is erg laag; spelers moeten ver reizen voor een toernooi, dus meerdaagse toernooien zijn er niet veel. Rapid- en blitztoernooien des te meer. Situaties als welke ik ga beschrijven heb ik hier al eerder gezien; het gaat niet om puur theoretische kwesties.
In de laatste ronde van genoemd toernooi kwam de volgende stelling op het bord:

Mijn tegenstander speelde 1.Pf7+ Ke6 2.Pg5+ Ke5 3.Pf7+ Ke4 4.Pg5+ Ke5 5.Pf7+ Ke6 6.Pd8+ Kd6 en stopte toen de klok (hij had nog vier seconden, met een increment van 3 seconden) met de woorden (vertaald): ‘Ik wil Pf7+ spelen en remise claimen vanwege driemaal dezelfde stelling, maar ik weet niet precies hoe dat moet in een rapidpartij’.

Lees meer >

Belevenissen van een arbiter: Viva Cuba libre!

“Ik ben blij dat iedereen op tijd zijn visum heeft kunnen regelen!” zegt Frans tegen mij op de avond van 13 september, voor het vertrek op zaterdag naar Cuba. Plotseling verstijf ik, mijn ademhaling stokt en benauwd klinkt het uit mijn mond: “Maar Frans, ik dacht dat jij ze voor ons allemaal besteld had, ik heb nog geen visum!” Je ziet Frans schrikken en het is even angstvallig stil. Een groot probleem komt aan de oppervlakte drijven. Op de normale manieren is niet meer op tijd aan een visum te komen. En zonder visum kom je Cuba niet in. Sterker nog, je komt al niet het KLM-vliegtuig in. Wat nu?

Een half jaar eerder laat Frans Vreugdenhil, alstroemeriakweker en schaakfanaat uit het Westland, het weten: “We gaan weer!” Dit betekent dat hij als grote sponsor en organisator weer een toernooi gaat houden in Cuba.

In 2012 deed hij dat voor de eerste keer met Hollanders erbij: het Alstroemeria Open 2012 in Camajuani. Het lukte toen niet er een Fide-toernooi van te maken maar nu in 2019, zeven jaar later, is dat anders. Door het succes van toen is er bij de Cubaanse schaakbond vertrouwen ontstaan zodat het toernooi nu door hen bij de Fide geregistreerd is. Dit keer is de schaakzaal in Santa Clara het strijdtoneel voor naar verwachting zo’n 30 spelers. Buiten Frans en mijzelf zijn ook Robert Ris, Tom Bottema en Andre Duijvesteijn weer van de partij. Nieuwkomers zijn Harmen Jonkman en Manuel Bosboom, wat het totale reisgezelschap dit keer op zeven personen brengt.

Lees meer >

Belevenissen van een arbiter: de ontmaskering

Deze keer een bijdrage van collega-arbiter Joost Jansen over een valsspeler. Hij heeft veel tijd en energie gestopt in deze kwestie om het recht te laten zegevieren en heeft dit verwoord in onderstaand verslag.

Vorig jaar raakte ik, voorafgaand aan een ronde bij het ONK in Dieren, in gesprek met een schaakmoeder en haar zoon. De ronde ervoor had ik een telefoonincident met een nul bestraft. De moeder vertelde dat haar zoon bij een veel ernstiger geval bij het HSG-toernooi (zijn tegenstander werd met diens notatieformulier van de nog aan de gang zijnde partij buiten de speelzaal betrapt met een werkende telefoon) een wedstrijdleider had getroffen die dat met een waarschuwing (niet meer doen he!) had afgedaan. Ook een arbiter maakt wel eens een beoordelingsfout…

Lees meer >

Belevenissen van een arbiter: een maas in het net en toeval

Voor het zesde achtereenvolgende jaar speelden de Masters van het Tata Steel Chess Tournament ‘on tour’. In de eerste week werd Alkmaar aangedaan. Na aankomst daar werd op het plein waar ’s zomers de kaasmarkt plaats vindt een groepsfoto inclusief kaasdragers gemaakt. Daarna toog men naar TAQA Theater De Vest, het culturele hart van Alkmaar, waar in de luxueuze Grote Zaal de degens gekruist werden. In de tweede week was het de beurt aan Leiden waar de bijna 900 jaar oude Pieterskerk het onderdak verschafte. Voor een omschrijving citeer ik de website: ‘een monumentale evenementenlocatie met een unieke ambiance en sfeer’. En daar is niets van overdreven. Qua bezoekers zou in Leiden wel eens het record gebroken kunnen zijn. Bij de ingang van de speelzaal hebben de portiers 2216 bezoekers geteld. Toen Anand om 20.20 uur de laatste klok stil zette en Carlsen de hand schudde ter overgave waren daar nog ongeveer 100 bezoekers getuige van!

Lees meer >

Belevenissen van een arbiter: ‘Boontje komt om zijn loontje!’

“Wie heeft het toernooi gewonnen?” vraagt mijn jeugdige collega de dag na afloop van het Tata Steel Chess Tournament als ik de draad van het gewone leven op mijn werk weer probeer op te pakken. “Magnus Carlsen” antwoord ik iets te snel maar ik voeg er gelijk aan toe: “en nog een paar honderd anderen!” Want het toernooi bestaat niet alleen uit de Masters en daarop volgend de Challengers. De vele vierkampen en tienkampen zorgen samen met wat speciale groepen – waaronder het journalistenkampioenschap en zelfs een arbiterstoernooi – voor meer dan 320 winnaars! Natuurlijk zijn de spelers op het podium het belangrijkst en het uithangbord van het toernooi. Maar wat het ook zo wereldberoemd maakt is het feit dat het overgrote deel van die amateurs in één zaal speelt met de professionals en dat het systeem van meerkampen met promotierecht iedere schaker de mogelijkheid geeft om de groep van de Masters te bereiken!

Lees meer >

Belevenissen van een arbiter: waar is het gezond verstand gebleven? (2)

Het was niet de bedoeling om een vervolg te geven aan het stukje van afgelopen augustus met bovenstaande titel, maar de ontwikkelingen noopten mij om alsnog een tweede aflevering over de spelregelwijzigingen te maken. De soap was namelijk nog niet ten einde. In het eerste deel werd onder meer uit de doeken gedaan dat de tekst van artikel 7 (Onregelmatigheden) van het nieuwe reglement, wat inging op 1 juli 2017, niet helemaal overeen kwam met de interpretatie die de FIDE er begin juli aan gaf. Dit hebben ze zelf ook ingezien – of het is ze duidelijk gemaakt, want zoveel inzichtelijkheid dicht ik de verantwoordelijke heren van de FIDE nou ook weer niet toe.

Lees meer >